Substancja o działaniu
pobudzającym seksualnie. Oczekiwano po niej prowokowania pożądania u
adorowanej osoby, zapewnienia sprawności seksualnej, leczenia zaburzeń
seksualnych, pomocy w sztuce miłosnej. Te właściwości przypisywano
licznym roślinom, owocom, zwierzętom i minerałom na podstawie doświadczeń,
mitów, magii i podobieństwa do narządów płciowych.
Afrodyzjaki są znane w
medycynie ludowej różnorodnych kultur świata, począwszy od starożytności
do dnia dzisiejszego. Do najbardziej znanych afrodyzjaków należały:
korzeń żeń-szeń, potrawy z niektórych węży, gadów, wyciągi z
pająków np. tarantuli, ekstrakt z muszek hiszpańskich, rogi jelenia
syberyjskiego, a także sproszkowany róg nosorożca (co jest głównym
powodem wyniszczenia tego gatunku), gniazda jaskółcze, niektóre
narkotyki, alkohole, szczególnie wino, przyprawy, jak np. cynamon,
wanilia, imbir, goździki, kardamon, liczne zioła np. znany w Polsce
lubczyk, z którego zakochane panny parzyły napar dla swoich wybrańców,
a nawet włosy spod pachy lub łonowe. W XX w. dzięki rozwojowi
farmakologii i seksuologii oraz metod badawczych stała się możliwa
obiektywna ocena i produkcja syntetycznych afrodyzjaków . Obecnie za
afrodyzjaki uznaje się środki działające wybiórczo na podniecenie
seksualne przez: działanie miejscowe na nerwowe zakończenie, ośrodki
seksualne, które znajdują się w rdzeniu kręgowym i w centralnym układzie
nerwowym, które podrażniają układ moczowo - płciowy. Obecnie
stosuje się następujące afrodyzjaki:
ˇ muira
puama -
Roślina rosnąca w Brazylii, w
dorzeczu Amazonki, w południowoamerykańskiej medycynie
ludowej jest od dawna znana jako afrodyzjak i tonik seksualny do
wspierania męskości i leczenia impotencji. Najnowsze badania
seksuologów wskazują, że odkrycia amazońskiej medycyny
ludowej można potwierdzić w sposób naukowy. Muira Puama jest
obecnie najbardziej obiecującym, naturalnym i bezpiecznym
środkiem który znajduje zastosowanie w przeciwdziałaniu
obniżenia potencji.
ˇ
johimbina - alkaloid z kory rośliny corynanthe yohimbe, pobudza ośrodek
erekcji i wytrysku w rdzeniu kręgowym, działa na zakończenia współczulne
naczyń krwionośnych członka; lek ten zaleca się w przypadku
impotencji i kobietom z osłabionym czuciem pochwy; nie jest wskazany w
przypadku impotencji na tle nerwicowym i u cierpiących na chorobą
nadciśnieniową oraz zaburzenia rytmu serca;
ˇ
strychnina - alkaloid z nasion Strychnos nux vomica; środek ten pobudza
ośrodki seksualne w rdzeniu kręgowym, pobudliwość nerwów
czuciowych, działa tonizująco na organizm, stosowana w przypadku
impotencji u palaczy i osób z niskim ciśnieniem tętniczym krwi, u
kobiet z osłabionym czuciem w pochwie;
ˇ
kantarydyna - bezwodnik kwasowy z muszki hiszpańskiej, pobudza zakończenia
nerwowe, błony śluzowe układu moczowo-płciowego, obecnie rzadko
stosowana ze względu na powikłania (zapalenia dróg moczowych,
przewodu pokarmowego, bolesne erekcje członka); stosowanie tych
afrodyzjaków wymaga ostrożności, umiaru, konsultacji z
lekarzem-seksuologiem;
ˇ witaminy
E, B6, C;
ˇ inne: żeń-szeń,
guarana, agawa, ananas, awokado, chili, seler, kola, muszkatołowiec,
orzechy, pokrzywa, wanilia, mak, lubczyk, owoce morza, wina czerwone
wytrawne w niewielkich ilościach.
Ponadto medycyna zaleca
stosowanie odpowiednich pokarmów, które mają działanie wzmacniające
(pożywienie zawierające witaminy oraz mikroelementy, sprzyjające
produkcji nasienia - szczególnie cynk i magnez oraz poprawiające ogólny
stan zdrowia). Okazuje się, że sprawność fizyczna, racjonalne odżywianie,
sen oraz pozytywny stan psychiczny człowieka są bezpośrednio związane
ze sprawnością seksualną.
Anafrodyzjaki
Środki mające na celu
obniżenie lub eliminowanie podniecenia seksualnego oraz funkcji
seksualnych (roślinne, zwierzęce lub oparte na magii). Z różnych
przyczyn były używane w wielu kulturach świata. W czasach antycznych
i średniowieczu zalecano zimne kąpiele, a także napoje i rośliny dające
uczucie chłodu. W medycynie ludowej stosowano zioła (serdecznik,
dziurawiec, głóg lub melisę). Reaktywność seksualną zmniejsza
alkohol w dużych dawkach, upodobanie do piwa, stosowanie narkotyków,
leków psychotropowych.
Bielizna a seks
Bielizna podkreślająca
atrybuty kobiecości lub męskości może spełniać rolę bodźca
seksualnego, ale dla wielu osób nie ma większego znaczenia. Dla niektórych
mężczyzn ubiór rozbieranej kobiety ma duże znaczenie erotyczne, dają
temu wyraz, a także oczekują od partnerki zaspokojenia ich upodobań.
Bielizna i inne cechy ubioru są ważnym elementem sztuki miłosnej. Dzięki
obecności sex shopów zaczyna się upowszechniać. Przywiązywanie wagi
do bielizny jest typowe w romansach, rzadziej spotykane w
ustabilizowanych związkach. Bielizna erotyczna może stać się
fetyszem seksualnym.
Cygara
W seksualności mają
kilka znaczeń: odczuwanie pożądania wobec palącej osoby (kapnolagnia),
wykorzystywanie cygar jako przedmiotu w ars amandi i jako fetysz.
Czekolada
Poznana przez
konkwistadorów w Ameryce, postrzegana jako afrodyzjak. Na dworze króla
Ludwika XIV stała się ona formą "pantomimy miłosnej" - jeżeli
król obdarowywał nią osobiście damę, oznaczało to zaproszenie do
sypialni; jeżeli dama ją przyjęła - oznaczało to wyrażenie zgody.
Leki pobudzające
seksualnie
Leki używane w
leczeniu obniżonego popędu płciowego - hipolibidemi. Są to m.in.:
afrodyzjaki, korzeń żeń -szeń, guarana, witaminy, wyciągi z jąder,
kantarydyna, johimbina i inne.